De geschiedenis van de restauratie
Toon Hoogveld tijdens de redding van het stoomgemaal
Vanaf het begin is er door Toon Hoogveld gefilmd met een videocamera. Stukjes hiervan heb ik gebruikt om een indruk te geven hoe de redding en de latere restauratie verliep. De stem is ook van Toon.
Dit was een fantastisch initiatief met de destijds pas ontwikkelde analoge videocamera. E.e,a. is nu gedigitaliseerd.
Ook de foto’s van Theo Zelders heb ik gebruikt.
Toon Hoogveld in 2014 met zoon Peter
Het ketelhuis aan de voorzijde kunt u zien op
Situatie nu
Ketel 1, 2 en 3
Ketel 3, 2 en 1
Ketel 1 en 2 zijn bedrijfsvaardig en worden regelmatig gebruikt en gekeurd. Ketel 3 is schoongemaakt en staat geconserveerd. Net zoals Ketel 2 is de stoomoververhitter van deze ketel compleet vernieuwd. Voor ketel 1 ligt een reserve oververhitter klaar voor het geval deze nog originele lekt raakt.
Zie tzt de video hierover.
Het volgende filmpje geeft een beeld van het ketelhuis achter. Van hieruit gaan de rookgassen via ondergrondse kanalen naar de schoorsteen.
Situatie nu
Ketelhuis deur achter, ingang werkplaats en achterwand ketelbemetseling
Achterkant ketel 2 en 3 met gescheurde voegen door oververhitting in het verleden
Het gezamenlijke rookgaskanaal van de drie ketels richting schoorsteen
De machinekamer met de twee stoommachines
Situatie nu
Machine 1
Machine 2
De voedingpomp bij elke stoommachine in de machinekamer
De situatie nu
Machine 1 met links de grijze voedingpomp
Plunjerrpomp met excentriekaandrijving
Pomphuis en kleppenkast
De nieuwe elektrische voedingpomp in de kelder
De situatie nu
De elektrische voedingpomp
De centrifugaalpomp met elektromotor
De condensor en de luchtpomp
Situatie nu
De gedemonteerde condensor met Henk van de W. (r) en Daan T. (l) in 1999
De stoomafvoerpijp naar de condensor
De (meng) condensor
De aandrijving van de vacuümpomp geschiedt door een krukmechanisme vanaf de machine. De vacuümpomp wordt ook wel natte luchtpomp genoemd. Deze pomp voert lucht af waardoor onderdruk ontstaat aan het einde van de arbeidsslag maar ook het koelwater en de gecondenseerde stoom wordt afgevoerd.
Situatie nu
Krukaandrijving voor restauratie
Na restauratie met afscherming
Vacuümpomp of natte luchtpomp
De hoofdstoomafsluiter van de stoommachine en de stoomdroger
De situatie nu
Hoofdstoomafsluiter van Machine 1 met eronder in de kelder de stoomdroger
Geïsoleerde stoomdroger in de kelder. Een toevoer van de ketel en 2 afvoeren naar de machine
Inspectie van de hoofdstoomafsluiter door Roy G.
De stoomdroger zonder isolatie in de kelder
Deze film van Toon Hoogveld eindigt met de tekst :
Een toen begon het grote karwei…
Dit was een passende naam want het heeft jaren geduurd voordat de twee machines onder stoom gebracht konden worden. Na de keuring van grote Ketel 2 kon ook werkelijk weer water gepompt worden met de stoommachines. Veel uit de eerste periode is met een videocamera vastgelegd en van diverse mensen kreeg ik foto’s uit die periode.
Ketelhuis met twee ketels die veilig gestookt kunnen worden
Machinekamer met twee stoommachines en bemalingspompen die bedrijfsvaardig zijn
Er zijn vanaf 1984, toen de Stichting Baet & Borgh het oude gemaal in bezit kreeg, een aantal fases geweest.
-De eerste vrijwilligers maken het gebouw regen- en winddicht
-De storm die met name het dak van de machinekamer veel schade gaf
Uit deze periode komt de fotovideo gemaakt van foto’s van dhr. Soetekouw (oud bestuurslid)
-Verzekeringsgeld en eigen inzet maakten het gebouw weer dicht
-De herbouw van de schoorsteen
-De echte aanpak van de restauratie hierna. Jaap maakte hier een projectplan voor.
-De periode om het gemaal in stand te houden
De diverse fases werden soms onderbroken door perikelen tussen het toenmalige bestuur en de vrijwilligers op de werkvloer. Meestal ging dat om geld voor de aanschaf van materialen t.b.v. de redding van het stoomgemaal. De werkzaamheden lagen dan stil. Die periode heb ik (gelukkig) niet meegemaakt maar uit de knipselkrantartikelen kun je opmaken dat het soms al stormde voordat de echte grote storm over het gemaal trok. Gelukkig kon er uiteindelijk geld voor de herbouw van de schoorsteen worden verkregen.
Film komt.
Het begin van de schoorsteen herbouw
Nadat de schoorsteen in 1997 was herbouwd, werd onder leiding van Jaap Garsijn met vele andere vrijwilligers de technische restauratie begonnen.
Omroep Gelderland kwam tijdens die periode een keer op bezoek en maakte een leuke film.
Dit resulteerde in het met succes herkeuren van Ketel 1, het weer in bedrijf nemen van Machine 1 en van bemalingspomp 1. Alle apparatuur werd gedemonteerd, schoongemaakt, zonodig gerepareerd en weer gemonteerd met nieuwe pakking. Diverse stoom-, condensaat- en waterleidingen zijn compleet vernieuwd.
Inspectie van krukpen en lager van Machine 1 door een tweetal vrijwilligers eind jaren 90. (Stef G. en Luc K.)
De ketel was in 1999 grondig geïnspecteerd met een ambtenaar van het stoomwezen. Nadat de ketel met water was geperst op 16,2 kg/cm2 bleek hij niet te lekken. Het werd haalbaar geacht om hem weer in bedrijf te nemen. De eerste keer dat er vuur in de ketel gebracht werd, was op 19 maart 2001. Daan Toonen maakte opnames met een videocamera en die opnames mocht ik gebruiken. De ketel werd een aantal dagen gestookt. Er waren wat lekkages die verholpen konden worden en de stoomleidingen naar de stoommachines werden schoon/doorgeblazen zodat het vuil eruit verwijderd werd. Van groot belang was dat de stoominjector goed kon werken zodat de ketel weer gevoed kon worden. Ook de spui en de veiligheid van de ketel zijn belangrijke appendages waar de stokers en machinisten op vertrouwen.
Filmopnames van Daan Toonen
Ook werd de kolenloods in die periode hersteld en omgebouwd tot een bezoekersruimte met erachter een werkplaats. Het grote herstel van de kolenloods werd uitgevoerd door Peer Vos die later een timmerbedrijf in het achterste gedeelte van de kolenloods opstartte. Het bleek jarenlang een prima combinatie te zijn met de vrijwilligers.
Ook het dak werd geheel gerenoveerd
Meer foto’s van de kolenloods op :
Peer Vos tijdens de restauratie van de kolenloods
De nieuwe zijwand
Commissaris J. Kamminga heropende het stoomgemaal op 18 mei 2001.
Film komt
Al in 1998 was ik bij een open dag op het stoomgemaal wezen kijken maar ik was nog werkzaam als opleider (vaak ook in de weekenden) op de laatste grote kolencentrale in Nijmegen. Jaap kende ik van deze centrale in Nijmegen.
Zie mijn videoverslag op http://stoomgemalenmaasenwaal.nl/over/
In 2002 ben ik ook vrijwilliger geworden op het gemaal.
In 2004 ben ik begonnen met het zgn. Tuutjournaal. Vanaf die periode beschreef ik de werkzaamheden die op het stoomgemaal uitgevoerd werden. Ook werd daarin een stukje planning opgenomen. Via email werd dit verstuurd. Ook sponsors en andere belangstellenden kregen dit Tuutjournaal zodat er een grote groep belangstellenden ontstond die ik vaak ontmoette op het stoomgemaal tijdens de stoomweekenden.
Mijn plan is om een samenvatting te maken hoe de restauratie is verlopen.
http://stoomgemalenmaasenwaal.nl/het-tuutjournaal/