Ongelukken en veiligheid

 

Hoe veilig werkte men in die tijd? Voor de stoomtechniek was er al halverwege  de 19de eeuw een keuringsinstantie opgezet: Het Stoomwezen.

Zoals overal gebeurden en gebeuren er ongelukken en soms met dodelijke afloop.

ongeluk1ongeluk2

Had  de stoker dan niets in de gaten? De machine draaide niet meer dus de keteldruk zou op moeten lopen. Of was de 2de machinist ook de stoker?

 

 

Een zeer passend verhaal over een dodelijk ongeval vond ik in de Haagsche courant van 15augustus 1935

Een ongeluk dat ook machinist Fliervoet van stoomgemaal De Tuut bijna is overkomen. Dit is te lezen in  deel 7 van de herinneringen van Louis Fliervoet.  http://stoomgemalenmaasenwaal.nl/machinisten-en-stokers-van-stoomgemaal-de-tuut/

Maar ook heden ten dage  worden mangatdeksels soms nagetrokken na een ketelkeuring. Wees daar dus altijd voorzichtig mee!!!!

Levend op zee verbrand

Een onderhoud met den schipper van de VI. 47. Naar aanleiding van het vreeselijk ongeluk, dat den 43 -jarigen stoker Zwartveld van den Vlaardingschen logger 47 „Morgenster” heeft getroffen, had de N.R.Gt. een onderhoud met den schipper. Bij binnenkomst deelde schipper B. van Hoogteylingean die zeer onder den indruk van het ongeluk was, mee, dat hij Dinsdag 6 Augustus, om half tien naar zee was vertrokken en alles in orde had bevonden. Na vijf dagen gevischt te hebben, kwam des nachts de meester vragen of hij den bakboordketel af spuiten kon, om hem te ververschen, waartoe de schipper toestemming gaf. Toen de netten om vier uur waren ingehaald, heeft de meester dan ook den ketel afgespoten met de bedoeling om tegelijk drie deksels te verpakken. Nadat deze in orde waren gebracht is hij ’s morgens om acht uur begonnen de deksels er weer in te zetten en deze waren om negen uur weer op hun plaats. Daarna is nog een nieuw peilglas opgezet, dat ook in orde was bevonden. De ketel werd als gewoonlijk met zoet water gevuld en om vier uur zacht opgestookt.

Om kwart over tien is het schip weer aan schot gegaan op den stuurboordketel en men had om ongeveer elf uur de vleet in zee. Er werd inmiddels zacht opgestookt en Maandagochtend vijf uur had men vijf atmosfeer op den in orde gebrachten ketel. Toen nam de stoker nog even den sleutel om de deksels na te zien en kwam ook bij het onderste slipdeksel onder den vuurmond, om ook dit aan te zetten, wat tot gevolg had, dat de pakking stuk sprong. Daar hij er recht voorzat heeft hij de volle laag heeten stoom en water over het lichaam gekregen. De machinist, B. Knap, heeft nog alle moeite gedaan hem te redden en het is hem na verscheidene vergeefsche pogingen gelukt om hem uit de machinekamer te krijjgen. De man was echter zoo met brandwonden overdekt, dat hij een uur na het ongeluk is overleden. Z. was 43 jaar oud en laat een vrouw met vier kinderen achter. Ook de eerste man van deze vrouw is tijdens den oorlog op zee gebleven.

Ketel 2 en 3 hebben een extra mangat deksel aan de voorzijde onder de twee vuurgangen. Het mangatdeksel is verwijderd.

Geopend mangat

Gesloten mangat met knevels

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Inkijk ketel onderzijde met de vuurgangen

Mangat met ovale afsluitflens voor pakking

 

 

 

 

 

 

 

 

De Provinciale Noordbrabantsche en ’s Hertogenbossche courant schrijft op 22-10-1913

Ketelontploffing. — Men meldt ons uit Amsterdam:

Gisterenavond kwam de zandzuiger „Maasmond” van de fïima Volker en Bosch uit Ymuiden, van het droogdok om naar
Ymaiden terug te keeren, waar zij werkzaamheden te verrichten had in de haven, in het Noordzeekanaal.
Voorbij de sluizen hoorde’de schipper Joh. Heilig een vreeselijk rumoer dat uit de machinekamor kwam. Even daarna kwam
de 23-jarige stoker Overkleed zeer ontsteld naar boven loopen en meldde den kapitein, dat de ketel gesprongen was en dat de
machinekamer vol heete stoom stond. Daar de machinist, de vader van den stoker nog in de machinekamer
was, gelastte de kapitein den jongen man zyn vader te gaan helpen. Hot gelukte den stoker nog juist den machinist uit de ma-
chinekamer te halen. De machinist was bewusteloos, doch werd spoedig weer bijgebracht. Vader en zoon bekwamen brand-
wonden aan gelaat en handen. Nadat zij ter plaatse waren verbonden, werden beiden naar het Binnengasthuis overgebracht. De
verwondingen van den vader bleken ernstig die van den zoon waren van minder belang. De oorzaak van het ongeluk moet worden
geweten daaraan, dat de pakking van den dekselrand van den ketel is losgeraakt. Dadelijk na de ontploding had de kapi-
tein bevel gegeven, de machine stop te zetton. Hy had nog juist den tyd om den wal te bereiken, doch raakte daarbij een
motorschip, dat lichte averij bekwam, de brandweer was spoedig ter plaate om hulp te verleenen en ook het motorschip bood
hulp.

 

18-3-1937-gooi-en-eemlander

 

De Gooi en Eemlander 18 maart 1937

De PGEM had zijn nieuwe centrale (1936) in Nijmegen net in bedrijf dus dit was het juiste moment om over te gaan naar elektrische aandrijving.

De stoommachine voor kleine bedrijven werd verdrongen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Drank

Een ander artikel kwam ik tegen op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum.

In 1870 krijgen enkele bezitters van gronden in Dieden, Demen, Langel, Dennenburg en Deursen het idee een waterschap op te richten om met behulp van een stoomgemaal het grondwaterpeil te kunnen regelen. Het stoomgemaal kwam er, maar wanbeheer door een machinist die niet van de fles kon afblijven, zorgde ervoor dat het waterschapje kort na 1900 alweer werd opgeheven. Door overmatig drankgebruik bedient hij de stoommachine zo slordig, dat er voortdurend dure reparaties nodig zijn.

 

 

Het Nieuws van den Dag Maandag 6 mei 1878

Naar aanleiding van de voor eenige dagen door ons gemelde ontploffing van een windtoestel (ventilator) in de werkplaatsen der marine alhier, wenschen wij het volgende mede te deelen, dat tevens tot waarschuwing kan strekken van al degenen, die ventilatoren en in het algemeen windtoestellen (waaronder ook de blaasbalgen der smeden moeten begrepen worden) bezitten. Zooals men weet ontstaan bij de verbranding van steenkolen, gassen, die mét een zekere hoeveelheid lucht vermengd, brandbaar zijn. Dit zijn kooloxyde en eenige koolwaterstoffen, welke laatste als zoodanig in de steenkolen voorkomen. Nu kan onder sommige omstandigheden het geval zich voordoen, dat bij stilstand van den ventilator of den blaasbalg, onder schafttijd, terwijl het vuur voort blijft smeulen, de zich ontwikkelende gassen in de buis dringen, die van den windtoestel naar dat vuur leidt. Hierdoor ontstaat in de buis en in den toestel een mengsel der ontplofbare gassen en van lucht. Zoodra nu de toestel weer in beweging komt, wordt dit mengsel naar het vuur terug gedreven en ontvlamt daar, tengevolge waarvan de verbranding in de buis en den toestel wordt voortgezet en beide ontploffen. Dit alles kan gemakkelijk vermeden worden door in de buis, dicht bij het vuur, een kraan aan te brengen en nauwlettend zorg te dragen, dat deze steeds geslote wordt, zoodra de toestel tot stilstand komt.

 

 

 

 

 

 

 

Provinciale Noordbrabantsche en ’s Hertogenbossche courant schrijft op 05 mei 1903